The Journal of Simplified Cancer Research (JSCR)-TÜRKÇE-Yeni Makale
KANSER FOBİSİ (KARSİNOFOBİ) NEDİR?
Kanserden neden bu kadar korkuyoruz?
Yazan: Anna Faustova, Klinik Psikolog ve Dr. Aygün Şahin, CEO ve Kurucu, CERI | Cancer Education and Research Institute (CERI, Kanser Eğitimi ve Araştırma Enstitüsü)
Türkçe’ye çeviren: Burak Berke Su ve Dr. Aygün Şahin
Kanserden neden bu kadar korkuyoruz?
Yazan: Anna Faustova, Klinik Psikolog ve Dr. Aygün Şahin, CEO ve Kurucu, CERI | Cancer Education and Research Institute (CERI, Kanser Eğitimi ve Araştırma Enstitüsü)
Türkçe’ye çeviren: Burak Berke Su ve Dr. Aygün Şahin
Korku ve endişe, bir tehdite karsi evrimsel bir adaptasyon olarak uyarı şeklinde ortaya cıkmış ve kişinin kendine bir savunma planı hazırlamasına olanak sağlamıştır. Ancak, çağdaş yaşam stili nisbeten güvenlidir. Atalarımız gibi haklı bir korkuya sahip olmak için çok sebebimiz yoktur.
Kanser fobisi, kansere yakalanma ve kanserden ölmekten doğan irrasyonel korkudur.
Günümüzde korku, açıklaması güç gerçekler nedeniyle meydana gelir. Bir diğer deyişle, insanlar anlamadıkları şeyden korkar. Kanser durumunda, bu kesin ve açıktan ötedir, şöyleki: Yakın zamana kadar tümörlerin büyümesinin temel sebebi bilinememekteydi. Etkili kanser tedavisi hala yoktur. Her bir durumda, olası yaşam süresi göz önünde bulundurulmaktadır. Bu tip belirsizlikler pek çok spekülasyon, varsayım ve korkuya yol açar.
Kanser fobisi, kansere yakalanma ve kanserden ölmekten doğan irrasyonel korkudur.
Günümüzde korku, açıklaması güç gerçekler nedeniyle meydana gelir. Bir diğer deyişle, insanlar anlamadıkları şeyden korkar. Kanser durumunda, bu kesin ve açıktan ötedir, şöyleki: Yakın zamana kadar tümörlerin büyümesinin temel sebebi bilinememekteydi. Etkili kanser tedavisi hala yoktur. Her bir durumda, olası yaşam süresi göz önünde bulundurulmaktadır. Bu tip belirsizlikler pek çok spekülasyon, varsayım ve korkuya yol açar.
Psikolojik gözlemlere dayanarak, kanser fobisine meyilli iki kişilik tipi tanımlanabilir [1, 2]. İlk profil, kolayca etki altında kalan, çok endişeli ve yoruma açık, depresyona ve karamsarlığa meyilli insanları tasvir eder. İkinci profil ise, kontrole sahip olan kişileri tanımlar. Birçok kisi için psikolojik sağlık, hayatlarının tüm yönlerini kontrol altında aldıkları hissi ile başlar. Eğer kişi bir anda ölüm riski olan bir hastalığı olduğunu öğrenirse bu, hayatının kontrolünü kaybettiği anlamına gelir.
Kanser fobisi nereden gelir?
Hem kişisel, hem sosyal bazlı muhtemel birçok sebep vardır:
Hem kişisel, hem sosyal bazlı muhtemel birçok sebep vardır:
- Sevilen birinin hastalığını yaşamak. Bu ana sebeplerden biridir. Bir kisinin aile üyeleri veya arkadaşlarınin kanserle savaştığını ve öldüğünü gözlemlemek aynı ‘kader’in bireyi beklediği korkusuna yol açar.
- Doktor veya sağlık çalışanları ile güvenilir ilişkilerin eksikliği. Kişi, doktorun kanserin erken belirtilerini tespit etmek için elinden geleni yapmadığını varsayar.
- Tıbbi bilginin çokluğu (İnternet veya sosyal medya vasıtasıyla). Anlamsız veya yanlış bilginin yayilmasi, aynı zamanda bilgiyi ‘ayıklama’ yoksunluğu ve bilgileri anlama yetersizliği, artan korkuya yol açar.
- Olumsuz hikayelerin tekrarı. Bu sosyal tabanlı sebeplerden biridir. TV programları veya dergiler genelde sadece insanların kanser teşhisi sonrası nasıl mücadele ettiğini ve öldüğünü yazar. Bu durum, ‘sihirli’ ilaçlar veya hizmetler gibi reklamlarin, izleyicilerin ürünlerin tüm fiziksel hastalıkları tedavi edebileceğini varsaymasina yol açarak daha karmaşık hale gelir.
Kanser fobisi kendini nasıl gosterir?
- En belirgin semptom obsesif düşüncelere sahip olmaktır: “Kanserden ölmekten korkuyorum”; “Ya kansersem?”.
- Genel olarak obsesif düşünceler, zorlanımlı eylemlerin sebebi olur. Kanser fobisinde zorlanımlı eylemler çeşitli sekillerde kişisel teşhisleri içerir. Örneğin, tıbbi el kitaplarını okuma veya koruyucu alet kullanma (örneğin plastik eldivenler)
- Ayrıca kanser fobisi olanlar her şüpheli fiziksel durumu kanserin bir semptomu olarak görür.
- Diğerleri kanserden konuşmaya başlayınca veya sadece kanser kelimesinden bahsettiğinde bile birey kötü bir ruh haline girer.
Kanser fobisinin derecesine göre profesyonel yardım alinmasi düşünülmelidir. Bazen bir kisinin, vücudunda tümör bulunmadigini doğrulayan bir tıbbi muayeneden geçmesi yeterlidir. Kanser fobisi alışkanlıklarda değişime yol açarsa ve insanın hayattan zevk almasına izin vermezse, hekim tarafından reçeteli ilaç veya psikoterapi önerilebilir [4, 5].
Bu süreci gerçekten anlayan sevdiklerimizle (aile, arkadaşlar) konuşmanın kanser fobisini önlemede büyük etkisi vardır. Ayrıca bir psikologla konuşup endişe ve korkuyu paylaşmak faydalıdır.
Eğer içimizdeki korkuyu en erken zamanda tanıyabilirsek bu, kanserin kurbanı olmamızı önleyebilir. Bu çok anlamlı ve önemlidir. Çünkü bu korku, daha sağlıklı bir yaşam stili geliştirmemiz için bizi motive eder ve beden, akıl ve ruhumuzu korumamız için çaba harcamamızı sağlar.
Bu süreci gerçekten anlayan sevdiklerimizle (aile, arkadaşlar) konuşmanın kanser fobisini önlemede büyük etkisi vardır. Ayrıca bir psikologla konuşup endişe ve korkuyu paylaşmak faydalıdır.
Eğer içimizdeki korkuyu en erken zamanda tanıyabilirsek bu, kanserin kurbanı olmamızı önleyebilir. Bu çok anlamlı ve önemlidir. Çünkü bu korku, daha sağlıklı bir yaşam stili geliştirmemiz için bizi motive eder ve beden, akıl ve ruhumuzu korumamız için çaba harcamamızı sağlar.
|
|
Kaynaklar:
1. Cognitive Therapy of Personality Disorders / edited by Aaron T. Beck, Denise D. Davis, Arthur Freeman. – 3rd edition. New York: The Guilford Press, 2015.
2. Wolman, B.B., Stricker, G. (1994). Anxiety and related disorders: a handbook. New York: J. Wiley & Sons.
3. American Cancer Society. Global Cancer Facts & Figures 2nd Edition. Atlanta: American Cancer Society; 2011.
4. Viswanathan, R., Paradis, C. (1991). Treatment of cancer phobia with fluoxetine. The American of Psychiatry, vol. 148 (8), pp. 1090.
5. Brown, R.S., Lees-Haley, P.R. (1992). Fear of future illness, chemical AIDS, and cancer phobia: a review. Psychological Reports, 71: 187-207.
1. Cognitive Therapy of Personality Disorders / edited by Aaron T. Beck, Denise D. Davis, Arthur Freeman. – 3rd edition. New York: The Guilford Press, 2015.
2. Wolman, B.B., Stricker, G. (1994). Anxiety and related disorders: a handbook. New York: J. Wiley & Sons.
3. American Cancer Society. Global Cancer Facts & Figures 2nd Edition. Atlanta: American Cancer Society; 2011.
4. Viswanathan, R., Paradis, C. (1991). Treatment of cancer phobia with fluoxetine. The American of Psychiatry, vol. 148 (8), pp. 1090.
5. Brown, R.S., Lees-Haley, P.R. (1992). Fear of future illness, chemical AIDS, and cancer phobia: a review. Psychological Reports, 71: 187-207.
Copyright © 2013-2022 Tüm Hakları Saklıdır - Cancer Education and Research Institute, Inc.
Journal of Simplified Cancer Research (JSCR), eski adıyla Cancer Research Simplified'ın resmi dergisidir. Aylık sayısı sadece $4.99 [ya da yıllık indirimli $49.99] olup, basitleştirilmiş kanser bilgilerine, kanser haberlerine, teşhis, tedavi, önlem ve klinik deneyleri ile ilgili makelerimize, digital olarak ulaşabilirsiniz.
Size yardımcı olabilmek icin bize destek verin. Dünya çapındaki güvenilir eğitim programlarımızın devamı için,
lütfen bağışta bulunun:
lütfen bağışta bulunun:
